«غیرت» دوست داشتن است
رابطه زن و مرد در زندگی زناشویی وقت تقویت میشود و به شکل یک رابطه درست در میآید که زن و شوهر برای هم به معنای واقعی لباس باشند؛ همان تعبیری که قرآن در این خصوص دارد. یعنی عیبهای یکدیگر را بپوشانند و یک فرصت مناسب برای رشد هم فراهم کنند بحث کنترل نگاه برای مردان و حفظ حجاب برای زنان یکی از آن عرصههایی است که به واسطه آن زن و مرد در معرض آزمایش قرار میگیرند.
برای اینکه شکل صحیح ارتباط در موضوع حجاب را متوجه شویم، اول باید مفهوم «غیرت» را درست تعریف کنیم و غیرت را زمانی میتوانیم درست، دقیق و منطبق بر آموزههای دینی تعریف کنیم که وجه تمایز آن با تعصب معلوم باشد. نگاه متعصب یعنی نگاه کورکورانه ناشی از باورهای فکری نادرستی که این باورها از منابع دینی اصیل گرفته نشده است. تعصب ناشی از حب و بغض نفسانی است و انگیزه غیرت ورزیدن، حقیقت و عدالت و معیارهای دینی و ایمانی. از طرفی یکی از فلسفههای اصلی غیرت، محافظت از کسی است که دوستش داریم. این دوست داشتن، جوهره اصلی هر رفتار غیرتمندانه است.
پس تفاوت «غیرت» و «تعصب» به منبع باور بر میگردد. اگر منبع باورها دینی باشد، منجر به شکلگیری غیرت میشود؛ در غیر اینصورت اگر بر اساس برداشت ناقص از مبانی دینی و یا ذهنیتهای اشتباه و منابع غیر دینی باشد، منجر به تعصب میشود.
نکته دوم اینکه در مبانی دینی ما جایگاه غیرت و حدود و اندازه آن مشخص شده است و در آموزههای دینی، غیرت مخلّ حس خوب فرد از نظام دینی خودش و مخلّ آرامش فرد نخواهد بود. غیرت دینی در جهت تقویت زندگی دینی است اما تعصب اخلاگر و آسیبزننده است.
به عنوان شوهر، رفتار مثبت همسرمان را تأیید و تقویت کنیم
اگر قرار باشد یک مرد مسلمان در فرایند رشد همسر خود در موضوعات معنوی، به ویژه پوشش، کاری انجام دهد، طبق تعریف غیرت، یقیناً «دلسوزی» و «تعهد دینی» باید اولویت داشته باشد و نه برخورد متعصبانه. پس مرد باید بین این دو، تفاوت قائل شود. دلسوزی و تعهد دینی قطعاً با ادبیاتی از جنس تعامل و عشقورزی و محبت باید اتفاق بیفتد و از جنس دستور و پذیرش از بالا به پایین نباید باشد.
در فرم ابراز دلسوزانه مرد باید اینگونه بیان کند که: وقتی همسرم را با چادر میبینم، لبخند روی لبم و نگاه تحسین آمیزم حال همسرم را خوب میکند. در تعامل دلسوزانه، در مورد پوشش همسر، رفتار مرد «ایجابی» است؛ یعنی چه موقعی که من به عنوان مرد و شوهر، پوشش همسرم بدون نقص است و چه زمانی که در این خصوص غفلتی از سمت او میبینم، با تأیید نقاط مثبت پوشش او و با ایجادِ حال خوب در موقعیتهایی که همسرم پوشش مناسب دارد، آن را تقویت میکنم. بر خلاف رویکرد متعصبانه که سلبی و همراه با تنش است و بر روی برخورد قهری با همسر در موقعیتهایی که او از روی فراموشی غفلت کرده و یا حتی توجه و دقت به حجابش نداشته، متمرکز است. پس نگاه دلسوزانه، نگاه ایجابی یعنی تأییدی و تقویتکننده است. بر خلاف نگاه متعصبانه که تهدیدی و بازجویانه است که منجر به رنجش و ایجاد اختلاف میشود.
همسرمان را غرق محبت و توجه کنیم
نکته مهم دیگر این است که اگر مرد از نظر عاطفی زن را تأمین کند، در پوشش و عفاف او بسیار مؤثر است. در واقع زنی که از نظر عاطفی و توجه به طور کامل تأمین شود، نیازی به جلب توجه در بیرون از خانه پیدا نمیکند. اگر من به عنوان مرد، در ایجاد یک رابطه عاطفی درست با همسرم، گامهای درست را به جا بردارم، یقینا حال خوبی محقق خواهد شد که بر اساس آن، کمال احساس آرامش محقق میشود و دیگر آن احساس آرامش کاذب به واسطه رابطه یا پوشش یا آرایش ناسالم بهوجود نمیآید.
زن در کنترل نگاه به همسرش کمک کند
اگر تعریف حجاب را در معنای قرآنی آن مورد توجه قرار دهیم، به همان اندازه که پوشش زنان مهم است، کنترل نگاه مرد نیز اهمیت دارد. بنابراین در یک رابطه همسرانه، زن نیز به همسرش برای حفظ حجابِ نگاه کمک میکند. این باور شخصی من است که اگر زنها، در خانه زنانگی داشته باشند، مردها، چشمچرانی نخواهند داشت و همچنین اگر مردها برای همسر خود مردانگی داشته باشند، زنانگی زنان نیز در آرایش افراطی و پوشش نادرست خودش را نشان نمیدهد. البته اینجا یک نکته بسیار مهم وجود دارد که دلیل چشم چرانی و یا رفتارهای نمایشی مردان و زنان حتما رعایت جوانب رفتاری و دینی نیست بلکه بسیاری از جلوه گری های ناسالم ناشی از برخی اختلال شخصیت ها و آسیب های روانی است.
پس زنانگی زن اگر به معنای واقعی محقق شود، به کنترل نگاه مرد بسیار کمک میکند. زنانگی زن یعنی چه؟ زنانگی همان «جهادالمرء.حسن التبعل» است؛ مساله ای که نیاز به آموزش مهارت های زندگی دارد.
در مجموع هرچقدر رابطه زناشویی صحیح و سالم باشد، در تشویق و ترغیب همسر به رعایت حجاب چه در پوشش، چه در رفتار و چه در نگاه بسیار مؤثر و کلیدی است